Een kruisvaarder, de heer van al-Munaytirah, schreef naar mijn oom, de emir van Shaizar, en vroeg hem een arts te sturen om enkele zieken onder zijn volk te behandelen. Mijn oom stuurde hem een (Arabisch) christelijke arts, genaamd Thabit. Toen hij tien dagen later al terug was, waren we vol bewondering: "Wat heb jij je patiënten snel genezen!" Thabit schudde het hoofd en vertelde het verhaal: Ze brachten me een ridder in wiens been een abces was gegroeid; en een vrouw gekweld door zwakzinnigheid. Op het been van de ridder bracht ik een klein kompres aan totdat het abces zich opende en leek te genezen; en de vrouw schreef ik een dieet voor. Toen kwam een Frankische arts tussenbeide en zei: “Deze man weet niets over het behandelen van patiënten.” Hij zei tegen de ridder: “Wat zou je liever hebben, met één been leven of met twee sterven?” De ridder antwoordde: “Leven met één been.” De dokter zei: “Breng me een sterke ridder en een scherpe bijl.” Er kwam een ridder met een bijl. Thabit stond erbij en keek ernaar… “Toen legde de arts het been van de patiënt op een blok hout en beval de ridder het been in één slag af te hakken. “En hij sloeg, terwijl ik aan het kijken was. Maar na één slag was het been niet volledig af. Hij sloeg een tweede keer, waarop het merg van het been liep. De patiënt stierf ter plekke. Vervolgens onderzocht de Frankische arts de vrouw en zei: “Er zit een duivel in haar hoofd, die haar bezeten heeft. Scheer haar haar af.” En aldus schoren ze het af en de vrouw hernam hun gewone dieet van knoflook en mosterd. Haar zwakzinnigheid kwam terug. De arts zei toen: “De duivel is door haar hoofd binnengedrongen.” Daarop nam hij een scheermes, maakte er een diepe kruisvormige insnijding in, pelde de huid in het midden van de incisie af, totdat het bot van de schedel bloot lag en wreef het in met zout. De vrouw stierf ook onmiddellijk. Daarop vroeg ik hen of mijn diensten nog langer nodig waren, en toen ze ontkennend antwoordden, keerde ik terug naar huis. Ik had veel geleerd over hun ‘medische kennis’.
De auteur van dit verhaal is Usamah Ibn’ Munqidh (1095-1188), een politicus, dichter en poëet, die streed aan de zijde van Saladin tegen de christenen. Door zijn veelvuldig contact met de Franken werd hij bevriend met hen. Hij verbleef vaak en graag in het gezelschap van de kruisvaarders en pende in 1175 zijn bevindingen neer in de autobiografie Kitab al-I'tibar of Het Boek van Beschouwingen. Dit levert een aantal bizarre, zelfs hilarische verhalen op, waarbij de Arabische en Westerse medische kennis met elkaar vergeleken werden.
Bron: Hitti, An Arab-Syrian Gentleman and Warrior in the Period of the Crusades, p. 162
Foto: Herkomst onbekend.
Kommentare